Bij meneer staat een grote pot Engelse drop op het tafeltje naast zijn bed. Dit is aanleiding voor een gesprek over fotografie. Zoals vaak bij Engelse drop is de kleurigste drop eruit. Gelukkig staat er nog een nieuwe zak in de kast.
Ik vertel hem dat ik met een groepje van de fotoclub Engelse drop fotografeer, een vrije opdracht waarbij we zelf kunnen uitzoeken wat we daarmee doen: kijken naar kleur, vorm of verbeelden van verhalen. Hij vertelt meteen dat hij heel veel gefotografeerd heeft, ook nog analoog. Hij heeft nog oude apparatuur, een vergroter en een ontwikkelbakken. We wisselen ervaringen uit. Hij heeft ook modellen gefotografeerd. Liever met kleren aan dan met kleren uit, hoewel naaktfotografie een kunst op zich is. Die tijd is voorbij.
Ik neem de tijd voor dit gesprek en hij zegt: “Wat heerlijk om eens over iets heel anders te praten!”
Even iets anders en toch ook weer niet
Tegelijkertijd gaat het daar toch ook over. Want wat moet er met zijn apparatuur gebeuren na zijn overlijden? Zijn vrouw is ziek en niet zo geïnteresseerd in de foto’s. Kinderen zijn er niet. Een harde schijf vol foto’s is snel gewist, maar dat is wel jammer.
Het is een heel gedoe om hem aan het eind van de middag naar de huiskamer te krijgen. Eerst helpen we hem met aankleden. Dan tillen we hem met de tillift in een rolstoel. Hij is een grote man, zijn bed is eigenlijk te kort en de tillift is bijna te klein. Hij voelt zich niet op zijn gemak als hij in die lift bungelt. Het kost ons zeker een half uur, zodat hij aan tafel mee kan eten. Hij geeft zich in volle rust aan ons over. Geen schaamte, geen ongemak. Ook al vertrekt hij af en toe zijn gezicht van de pijn, hij heeft het er allemaal voor over. Hij wil deelnemen aan gezelligheid zolang dat nog mogelijk is.
Iedere dag een beetje minder
Aan tafel is hij na een uur uitgeput en moet hij weer terug naar bed. Iedere dag kan hij minder aan, maar voor ons is het een kleine moeite om hem deze gezelligheid en aandacht te geven. Als tenslotte de overplaatsing naar de rolstoel te zwaar voor hem wordt rijden we hem met bed en al naar de huiskamer.
Hij heeft slechts één wens: hij wil niet dat zijn dierbaren hem zien als hij stervend is. Hij weet hoe hij er straks uit zal zien. Dat heeft hij eerder bij zijn zwager gezien. Dat is niet fijn voor de mensen en dan moeten ze niet meer komen. Daarom krijgt hij nu veel bezoek en neemt hij al afscheid.
Ik zie elke volgende dienst hoe zijn gezicht begint in te vallen, de kringen onder zijn ogen groter worden, er steeds meer iets van die kracht in zijn uitdrukking verdwijnt. De dood is naderbij aan het komen.
Maar nu nog even niet. Nu hebben we het over camera’s, de verschillende lenzen, wat er allemaal op de foto kan en hoe.
Door Greetje Peterse (vrijwilliger hospice)