Ik sta op de drempel van kamer 3. Iets weerhoudt me ervan om verder de kamer in te lopen. Meneer en mevrouw Bos zitten samen in stilte voor het raam. Zij in haar rolstoel, hij in de sta-op-stoel. Ze kijken beiden naar buiten. Beiden met een rustige, tevreden blik de verte in. Dit moment, dit intieme samenzijn in stilte. Ik wil het niet doorbreken.
Met elkaar ‘zijn’
Ik volg hun blik en kijk naar buiten. Een hijskraan takelt bouwmateriaal omhoog. Nieuwe woningen groeien als paddenstoelen uit de grond. De toppen van de bomen kleuren voorzichtig groen, het begin van de lente. Ik hoor het gedempte geluid van optrekkende auto’s, een claxon schalt. Achter mij neem ik geluiden waar op de gang. Het koffieapparaat, gesprekken die ik niet kan verstaan, gelach, gerinkel van kopjes.
In kamer 3 hoor ik tussen het tikken van de klok de stilte. De klok van thuis, die hier tikt in de na-dagen van het leven.
Ik denk terug aan het gesprek dat ik een paar dagen geleden met meneer Bos had over zijn huwelijk. Meneer en mevrouw Bos zijn bijna 66 jaar met elkaar getrouwd. Zelf ben ik net getrouwd, dus ik was nieuwsgierig naar hun geheim. “Je moet elkaar een beetje vrij kunnen laten. Allebei je eigen ding doen. Dat hebben wij ook steeds gedaan.” Hij lachte een beetje. “Oh, het was echt niet altijd koek en ei hoor,” vertelde hij me. “Je moet met elkaar blijven praten. Vooral bij moeilijkheden.”
Stilte
Nu zie ik ze in stilte bij elkaar zitten. Het spreken lijkt niet meer zo nodig, alsof alles al gezegd is. Het voelt niet als een ‘we hebben elkaar niks meer te melden’. Meer als een vervulde stilte, waar woorden niks meer toevoegen. Het praten heeft plaatsgemaakt voor het met elkaar zijn.
Meneer Bos bevindt zich op de drempel van het leven naar het sterven. Het waardevolle samenzijn met zijn vrouw zal binnenkort een afscheid kennen. Na zo’n lang leven samen komt er nu een punt waarop ze elkaar los moeten gaan laten. Hoe zal dat voor ze zijn? Wat gaat er in ze om? Ik kan het moeilijk bevatten.
In dit korte moment leer ik van meneer en mevrouw Bos de diepe waarde van stilte. Het is voor mij of ze op die drempel van het leven, de verte die steeds dichterbij komt met stilte aankijken. Niet met weerstand, niet met gevecht, maar met een berusting dat het natuurlijke vervolg op het leven, het sterven is. Dit is niet iets wat ze me vertellen met woorden, maar wat ik ervaar door hun stilte. Ik word er rustig van.
Zo op de drempel van kamer 3 glijdt de wereld van meningen, prikkels en harde geluiden van me af.
Ik laaf me een moment aan deze rust, loop dan de kamer binnen en vraag of ze iets willen drinken.
Door Bertine Rosink (vrijwilliger hospice)