Iedere maaltijd is een moment om als kookvrijwilliger warmte en zorg te bieden, zowel op het bord als aan tafel. Je kookt niet alleen voor de bewoners, maar ook voor collega-vrijwilligers, het verplegend personeel en soms zelfs voor de bezoekers van onze bewoners.
Mijn eerste keer koken in het hospice
Ik herinner me nog goed hoe het voelde toen ik voor het eerst een kookdienst had. Enthousiast begon ik aan de voorbereidingen. Nadat ik langs de kamers was gegaan, bleek dat ik voor 10 personen moest koken. Maar hoeveel moet je dan maken? Ik checkte het internet voor de hoeveelheden en besloot 2 kilo aardappelen te schillen en 2 bloemkolen klaar te maken. Wat ik nog niet wist, was dat bewoners van het hospice vaak weinig eetlust meer hebben. Koken in het hospice vraagt dan ook om meer dan alleen het bereiden van eten; het vraagt om zorg, afstemming en begrip.
Een cursus over smaak en beleving
Na mijn eerste ervaring volgde ik samen met andere kookvrijwilligers de cursus ‘De essentie van smaak: Koken voor hospicegasten’. Ik ontdekte hoe koken voor bewoners verder gaat dan enkel voeden; het draait om de totale beleving. Smaak, geur, mondgevoel, presentatie en het gevoel van samenzijn spelen allemaal een rol in hoe bewoners hun maaltijd ervaren. Voor mensen in een kwetsbare situatie, zoals hospicebewoners, is genieten van eten niet vanzelfsprekend. Door ziekte of medicijngebruik kan hun smaakbeleving veranderen, en soms is vaste voeding niet meer mogelijk. Samen met de bewoner en diens familie zoeken we naar wat wél mogelijk is; nieuwe recepten, een andere structuur in de maaltijd, of simpelweg experimenteren met wat goed valt.
Tijdens de cursus leerden we verschillende technieken om smaak en mondgevoel aan te passen aan de wensen en mogelijkheden van de bewoners. Ook de presentatie is een belangrijk aspect: kleine, smaakvolle porties op een mooi bord hebben vaak meer effect dan een vol bord met eten. Het zijn de kleine details die het verschil maken.
Een persoonlijke benadering: “Wat eet u graag?”
Bij de intake van een nieuwe bewoner wordt er altijd gevraagd naar hun eetgewoonten en eventuele allergieën. Iedere dag vragen we wat ze graag willen eten. Meestal is dat iets simpels en huiselijks, zoals aardappelen met vlees en groenten, een kopje soep of verse appelmoes. Maar ook voor specifieke verzoeken of lievelingsgerechten draaien we onze hand niet om. Door de maaltijden op maat te maken, voelen bewoners zich gehoord en gewaardeerd.
Eten als moment van samenzijn
Eten in het hospice is meer dan een dagelijkse routine; het is vaak een waardevol moment van samenzijn. Soms eten bewoners gezamenlijk, soms schuiven familieleden aan. Deze gedeelde momenten zijn vaak gevuld met gesprekken, gelach en soms een traan. Het zijn waardevolle momenten waarin contact centraal staat en waarin de maaltijd een verbindende rol speelt.
Ik ben dankbaar dat ik als kookvrijwilliger verbinding en comfort mag bieden aan mensen in zo’n kwetsbare fase van hun leven.
Ank Mokveld (kookvrijwilliger hospice)